ကေလးမ်ားနဲ႔အိပ္ယာထဲ ရွဴးရွဴးေပါက္ျခင္းျပႆနာ

ကေလးေတြဟာ အသက္ ၂ နွစ္ေလာက္အထိ အိပ္ယာထဲ ရွဴးေပါက္တတ္ၾကတဲ့အတြက္ သန္႔ရွင္းမႈမရွိတဲ့မိသားစုဆိုရင္ အိပ္ယာထဲ က်င္ငယ္န႔ံ တေထာင္းေထာင္း ထေနတတ္ပါတယ္။ အသက္ ၂နွစ္အတြင္း ကေလးေတြဟာ ပံုမွန္အတိုင္းဆိုရင္ သူတို႔ဘာသာ ထိန္းတတ္သြားတဲ့အတြက္ အိပ္ယာထဲ ရွဴးေပါက္ခ်တာ မျဖစ္ေတာ့သေလာက္ ျဖစ္သြားပါတယ္။ ပံုမွန္မဟုတ္ဘဲ အသက္ ၅ နွစ္ေက်ာ္တဲ့အထိ အိပ္ယာထဲ ေပါက္ခ်ေနၾကတဲ့ ကေလးေတြအတြက္ ေျဖရွင္းစရာျပႆနာျဖစ္လာပါတယ္။
အသက္ ၅ နွစ္ေရာက္တဲ့အခါ ၉၀-၉၅ ရာခိုင္ႏႈန္းကေလးမ်ားဟာ ေန႔မွာလံုးဝေကာင္းစြာ ဆီးထိန္းထားနိုင္ၾကျပီး ၈၀-၈၅ ရာခိုင္ႏႈန္းကေတာ့ ညမွာအိပ္ယာထဲ ရွဴးမေပါက္ခ်ေအာင္ ထိန္းထားနိုင္ၾကတယ္။ အသက္ ၅ နွစ္ေက်ာ္တဲ့အခါ ကေလးဟာ အိပ္ေပ်ာ္ေနတုန္း သူကိုယ္တိုင္ မသိလိုက္ဘဲနဲ႔ေတာင္ ရွဴးေပါက္ခ်ျခင္းကို (nocturnal enuresis) လို႔ ေခၚပါတယ္။ အဲဒါကိုလည္း ၂မ်ိဳးခြဲနိုင္ေသးတယ္။
ညရွဴးေပါက္ခ်သူ ကေလးေတြရဲ႕ ၇၅-၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းက အျမဲတမ္းလို ညတိုင္းအိပ္ယာထဲ ေပါက္ခ်ၾကတာေတြ႔ရတဲ့ ပရိုင္မာရီ အမ်ိဳးအစားနဲ႔ လအနည္းငယ္ေလာက္ ညညမေပါက္ခ်ဘဲ ေနာက္ပိုင္းမွ ရွဴးေပါက္ခ်ျပန္တဲ့ Secondary အမ်ိဳးအစားတို႕ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ဒုတိယအမ်ိဳးအစားကေတာ့ ၁၀-၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ ေတြ႔ရွိရတယ္။
အေတြးရမ်ားပံု
ည ရွဴးေပါက္တဲ့ ကေလးေတြမွာ ၆၀ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ ေယာကက္်ားေလးေတြ ျဖစ္ၾကတယ္။ အထူးသျဖင့္ ေန႔မွာ ခုန္ေပါက္ေျပးလႊား၊ ေဆာ့ကစားၾကျပီး ညက်ေတာ့ ေပါက္ခ်ၾကျပန္ပါတယ္။ သူတို႔ေမးရင္ကစားရင္ အိပ္မက္ထဲ ပါခ်မိတာလို႔ ဆိုတတ္ၾကပါတယ္။ မိဘေတြမွာ ည ရွဴးေပါက္ခ်တဲ့ ရာဇဝင္ရွိဖူးရင္ သူတို႔ကေလးေတြလည္း မ်ိဳးရိုးလိုက္ပါတယ္။ မိဘတဦးဦးက အလားတူရာဇဝင္ရွိခဲ့ရင္ ကေလး၄၄ ရာခိုင္ႏႈန္းက ည ရွဴးေပါက္ခ်တတ္ၾကျပီးမိဘ ၂ ဦးလံုးအလားတူ ရာဇဝင္ရွိရင္ေတာ့ သူတို႔ကေလး ၇၇ ရာခိုင္ႏႈန္းက ဘမ်ိဳးဘိုးတူ ျဖစ္လာၾကပါေတာ့တယ္။ တခ်ိဳ႕ကေလးေတြက ေန႔ခင္းအိပ္ရင္းရွဴးမပါခ်ဘဲ ညဘက္မွသာ အိပ္ယာထဲ ပါခ်ၾကတာပါ။ ဒါေပမဲ့ တခ်ိဳ႕ကေလး၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းကေတာ့ ေန႔ေရာညပါ အိပ္ယာထဲ ရွဴးေပါက္ခ်ၾကပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္မို႔ အဲဒီလိုကေလးမ်ိဳးေတြကို မိသားစုရာဇဝင္၊ ပါခ်ပံု၊ ပါခ်နည္း၊ အၾကိမ္ေရ အနည္းအမ်ား၊ မိသားစုနဲ႔ ခ်စ္ခင္စည္းလံုးစြာ ေန၊ မေန စသျဖင့္ အေသးစိတ္ေမးဖို႔လိုပါတယ္။၏
အိပ္ယာထဲရွဴးပါခ်တဲ့ အေၾကာင္းအရင္းမ်ား
အလြန္အမင္း အိပ္ေမာက်ျခင္း( Deep Sleep)
– အရမ္းအိပ္ေပ်ာ္ေနတဲ့ အခ်ိန္မွာ အခ်ိန္မေရြး ေပါက္ခ်တတ္ပါတယ္။ ျပီးေတာ့အဲဒီလိုအက်င့္ရွိတဲ့ ကေလးဟာ ညမွာ အိပ္ယာကႏႈိးျပီး ရွဴးထေပါက္ခိုင္းလည္းႏႈိးရခက္ခဲပါတယ္။
– ဆီးထြက္နည္းေစတဲ့ေဟာ္မုန္္းအထြက္ ညဘက္မွာနည္းသြားျခင္း အဲဒီေဟာ္မုန္း(ADH) အထြက္နည္းသြားလို႔ ဆီးအထြက္ပိုမ်ားလာျပီး ညဘက္မွာ အိပ္ယာထဲ ရွဴးပိုေပါက္ခ်လာပါတယ္။
– မ်ိဴးရိုးဗီဇ အခ်က္အလက္အျဖစ္ မ်ိဳးဗီဇ (၁၂)နဲ႔ (၁၃) ေတြေပၚမွာ အဲဒီခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ပါလာျခင္း၊ အဲဒါေၾကာင့္မို႔ မိဘ ၂ဦးလံုး(သို႔) မိဘတစ္ဦးဦးမွာ အိပ္ယာထဲ ရွဴးေပါက္တဲ့အေလ့အထပါရွိေနတာ ေတြ႔ရပါတယ္။
– ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုးဝင္ေရာင္ရမ္းျခင္း၊
ေက်ာက္တည္လို႔ ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိတ္ဆို႔ျခင္း စတဲ့ အခ်က္ေတြရွိရင္လည္းညဘက္ ရွဴးပိုေပါက္ခ်လာနိုင္ပါတယ္။
စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ မေက်နပ္ခ်က္၊ အလိုမျပည့္ခ်က္မ်ားျခင္း၊
ေန႔ခင္းက စိတ္ထိခို္က္ရတဲ့ အေနအထား၊ အရိုက္ခံရျခင္း၊ ဆူပူေငါက္ငမ္းခံရျခင္း စတာေတြျဖစ္ခဲ့ရင္ ကေလးေတြဟာ တံု႔ျပန္ခ်က္ ေဖာ္ျပတဲ့အေနနဲ႔ (အရြဲ႕တိုက္ျပီး) အိပ္ယာထဲ ရွဴးေပါက္ခ်တတ္ၾကတာကို Secondary enuresis အမ်ိဳးအစားမွာ ေတြ႔ရွိရပါတယ္။
ညဘက္ ရွဴးေပါက္ခ်တတ္တဲ့ ကေလးေတြမွာ ေတြ႔ရွိရခ်က္မ်ား
တခ်ိဳ႕ကေလးေတြက ညေနပိုင္းေတြမွာ ေရနဲ႔ အရည္ေသာက္တာမ်ားခဲ့ရင္ ေသခ်ာေပါက္ အိပ္ယာထဲ ညဘက္မွာ ရွဴးပါခ်ၾကပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ကေလးေတြက်ျပန္ေတာ့ ဆီးမ်ားလြန္းတဲ႔ေရာဂါ ၊ ဆီးခ်ိဳေရာဂါအမ်ိဳးအစား(၁) ( Type 1 Diabetes) ။ နာတာရွည္ ေက်ာက္ကပ္ေရာဂါရွိေနခဲ့ၾကရင္ ဆီး မတရားမ်ားတဲ့အတြက္ ညဘက္ အိပ္္ယာထဲ ေသးပါၾကျပန္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အိပ္ေမာက်ရင္ ေဟာက္သံျပင္းျပင္းၾကားရတဲ့ ကေလးေတြဟာလည္း အိပ္ယာထဲ မၾကာခဏ ရွဴးပါခ်ၾကျပန္ပါေသးတယ္။
စမ္းသပ္စစ္ေဆးမႈမ်ား
ဆီးစစ္ေဆးျခင္းအားျဖင့္ ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပိုးဝင္ေရာက္မႈ ရွိ ၊ မရွိ ဆီးခ်ီဳ ရွိ၊ မရွိ ဆီးလြန္ေရာဂါ ရွိ ၊ မရွိ သိနိုင္ပါတယ္။ လိုအပ္ခဲ့ရင္ ဆီးနမူနာကို ပိုးေမြးၾကည့္ျခင္း၊ ေသြးစစ္ၾကည့္ျခင္း၊ ေက်ာက္ကပ္ ေကာင္း၊ မေကာင္း အာထရာေဆာင္း ရိုက္ၾကည့္ျခင္း၊ ေဆးသြင္း ဓာတ္မွန္ရိုက္ၾကည့္ျခင္း ျပဳလုပ္ရပါတယ္။ ေတြ႔ရွိခ်က္ေတြက ပံုမွန္ဆိုရင္ ေတာ္ေသးေပမဲ့ ပိုးဝင္ျခင္း၊ ဆီးလမ္းေၾကာင္း ပံုမမွန္ျဖစ္ျခင္း၊ ေက်ာက္တည္ျခင္းလကၡဏာေတြ ေတြ႔ရတယ္ဆိုရင္ ေတြ႔ရွိခ်က္အတိုင္း ကုသရမွာျဖစ္ပါတယ္။
ကုသျခင္းမ်ား
အရင္ဆံုး မိဘေတြကို ေဆြးေႏြးအားေပးရျပီး တခ်ိဳ႕ကေလးေတြလည္း ဆုေပး၊ ဒဏ္ေပးစနစ္က်င့္သံုးရင္းနဲ႔ ေကာင္းသြားနိုင္ပါတယ္။ ညေန ၆ နာရီ၊ ၇ နာရိေက်ာ္ရင္ အရည္ေလွ်ာ့ေသာက္ခိုင္းရပါတယ္။ ၇၅ ေပါင္ေအာက္ရွိတဲံကေလးဆိုရင္ အရည္နွစ္ေအာင္စခန္႔၊ ၇၅ ေပါင္နဲ႔ ေပါင္ ၁၀၀ ၾကားဆိုရင္ သံုးေအာင္စခန္႔၊ ေပါင္ ၁၀၀ ေက်ာ္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ရွိတဲ့ ကေလးဆိုရင္ေတာ့ အရည္ေလးေအာင္စေလာက္သာ(သတိထားျပီး) အနည္းငယ္ပဲေသာက္ဖို႔ မွာၾကားရပါတယ္။ ဆီးရႊင္ေစတဲ့ ေကာ္ဖီ၊ လက္ဖက္ရည္ေတြနဲ႔ အခ်ိဳမ်ားတဲ့ အခ်ိဳရည္နဲ႔ မုန္႔ေတြကိုလည္း ညေန ၄ နာရီေက်ာ္ရင္ ေရွာင္ၾကဥ္သင့္ပါတယ္။ အိပ္ရင္တအားေဟာက္တတ္တဲ့ ကေလးမွာ အဒီႏိြဳက္ဂလင္းပါ စမ္းေတြ႔ရေလာက္ေအာင္ ၾကီးမားေနတယ္ဆိုရင္ ခြဲစိတ္ဆရာဝန္ဆီ သြားျပျပီး ဖယ္ရွားပစ္လိုက္ရင္ အိပ္ယာထဲဆီးေပါက္တာ ေပ်ာက္ကင္းသြားနိုင္ပါတယ္။
အသက္ ၆ နွစ္ေက်ာ္တဲ့အထိ အိပ္ယာထဲ ပါခ်ေနတုန္းဆိုရင္ ထိေရာက္တဲ့ ကုသမႈ ခံယူသင့္ပါျပီ။ အရြယ္ေရာက္ခါနီးမွ ကုသေလေလ ကုသမႈ၊ ေအာင္ျမင္မႈ ပိုရေလျဖစ္ပါတယ္။ ကေလးရဲ႕ အိပ္ယာေခါင္းရင္းမွာ ဇယားကြက္ကို ရုပ္ပံုလွလွေလးေတြနဲ႔ ခ်စ္စဖြယ္ ဆင္ယင္ခ်ိတ္ဆြဲထားျပီး ရွဴးမပါခ်တဲ့ ညအတြက္ ဆုခ်တဲ့ အမွတ္တရပစၥည္းေလးနဲ႔အတူ ၾကယ္ပြင့္ကေလးတစ္ခုကို ဇယားကြက္မွာ ခ်ိတ္ဆြဲေပးတဲ့နည္းကလည္း ကေလးေတြ စိတ္ေက်နပ္မႈရရွိေစျပိး အိပ္ယာထဲ ပါခ်မႈ နည္းပါးသြားေစ (သို႔) ကင္းေဝးသြားေစပါတယ္။ တခ်ိဳ႕မိဘေတြကကေလးကို အိပ္ယာကခဏခဏနႈိးျပီး ေရအိမ္ဝင္ခုိင္း၊ ရွဴးေပါက္ခိုင္းတတ္ၾကတဲ့အခါ တခ်ိဳ႕ကေလးလည္း ေအာင္ျမင္ေပမဲ့ တခိ်ဳ႕ကေလးေတြမွာက်ေတာ့ နႈိးတဲ့အခ်ိန္မွာ အိပ္ခ်င္မူးတူးနဲ႔ မေပါက္ဘဲ အိပ္ေပ်ာ္ေတာ့မွ အိပ္ေရးပ်က္တာပဲ အဖတ္တင္တတ္ပါတယ္။
နိုင္ငံျခားမွာေတာ့ ကေလးေတြရဲ႔ အတြင္းခံမွာ စိုစြတ္လာတာနဲ႔ အသံေပးတဲ့ (သို႔) တုန္ခါမႈေပးတဲ့ ကိရိယာတပ္ထားျပီး ရွဴးစေပါက္တာနဲ႔ တစ္ျပိဳက္နက္ကေလးကို အသံေပးျပီး (သို႔) တုန္ခါျပီး နိုးလာေစကာ အိပ္ယာေပၚ ရွဴးမေပါက္ဘဲအိမ္သာဆီ (သို႔) အိုးထဲေပါက္ေအာင္ နႈိးေဆာ္ေပးတဲ့ အစီအစဥ္ေအာင္ျမင္တာေတြ႔ရပါတယ္။ ေအာင္ျမင္တာက ၃၀-၆၀ ရာခိုင္နႈန္းအထိ ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒါေပမဲ့လည္း အဲဒီနည္းသံုးတာ ၾကာလာေတာ့ ကေလးက ရိုးသြားျပီး နႈိးတာကို ကေလးက မနိုးဘဲ တျခားအိမ္သူအိမ္သားေတြသာ နိုးသြားတာ အဖတ္တင္တာေတြ႔ရျပန္ပါတယ္။ လူၾကီးေတြ နိုးတဲ့ခ်ိန္ကေလးက အိပ္ယာေပၚ ရွဴးေပါက္ခ်ျပီးသားျဖစ္ေနေတာ့ အက်ိဳးမရွိ ျဖစ္ရပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ကေလးေတြကိုေတာ့ စိတ္ပညာကုထံုးနဲ႔ အျမဲ နိုးနိးၾကားၾကားျဖစ္ေအာင္ ဆီးအိမ္ထဲ ဆီးတင္းလာတာနဲ႔ တစ္ျပိဳက္နက္ အိပ္ယာက နိုးလာေစတဲ့ ွSelf hypnosis နည္းကို သံုးစြဲၾကည့္ရင္လည္း ကေလးၾကီးေတြမွာ ေအာင္ျမင္တာ ေတြ႔ရပါတယ္။
တခ်ိဳ႕ကေလးေတြကို အိပ္ရာမဝင္ခင္ ဆီးေပါက္တာ၊ အိပ္ရာထဲပါခ်တာမေကာင္းေၾကာင္း၊ ရွက္စရာ၊ ရြံစရာေကာင္းေၾကာင္း၊ ဒီေန႔ည အိပ္ရာထဲ ရွဴးမပါခ်ရင္ နံနက္က်ေတာ့ သမီး၊ သား လိုခ်င္တာဝယ္ေပးမယ္ စသျဖင့္ ေဆြးေဆြးဝမ္းတစ္မ်ိဳးမ်ိဳး စိုေနတာ ျမင္တာနဲ႔တစ္ျပိဳက္နက္ အျမန္ဆံုး လဲလွယ္သင့္ပါတယ္။ အိပ္မွာေနရင္း (သို႔) ညအခါမွာေတာ့ ျဖစ္နုိင္ရင္ ကေလးခါးေတာင္က်ိဳက္အျမဲတမ္းသံုးစြဲတာ ေရွာင္ၾကဥ္သင့္ပါတယ္။ေပါင္ျခံတစ္ဝိုက္၊ စအိုတစ္ဝိုက္ ေနရာေတြဟာ အျမဲတမ္းေျခာက္ေသြ႔ေနသင့္ပါတယ္။
ခါးေတာင္းက်ိဳက္နဲ႔ ကေလးအေရျပား အျမဲတမ္း ထိေနရရင္ ဆီးေတြ၊ ဝမ္းေတြ ထဲမွာပါတဲ့ ယူရီးယားနဲ႔ အမိုးနီးယားဓာတ္ေတြရဲ႕ အာနိသင္ေၾကာင့္ အေရျပားပူေလာင္နာေတြျဖစ္လာေစပါတယ္။ ကေလးဟာနီရဲေရာင္ရမ္းေနတဲ႔ စအိုနဲ႔ ေပါင္ျခံပတ္လည္ အေျခအေနေၾကာင့္ ထိလိုက္တိုင္း နာက်င္၊ ဆီးဝမ္းပါတိုင္းလည္း ပူစပ္ပူေလာင္ျဖစ္လို႔ ငိုေၾကြးရတာနဲ႔ အေတာ္ေလး ခံရခက္ရွာပါတယ္။ အဲဒီလို နီရဲေရာင္ရမ္းတာက ၾကာသြားရင္၊ ဗက္တီးရီးယားေတြ၊ မိႈပိုးေတြဝင္ေရာက္လာကာ အေရျပားေရာဂါေတြအထိ ျဖစ္လာေစပါတယ္။
ေပါင္ျခံတစ္ဝိုက္နဲ႔ စအိုတစ္ဝိုက္ အေရးျပားပိုးဝင္ ေရာင္ရမ္းနာက်င္ျခင္း
ဒီအေရျပားေရာင္ရမ္းျခင္းေရာဂါဟာ ကေလးေတြမွာ အေတြ႔ရမ်ားပါတယ္။ တစ္ကိုယ္ေရသန္႔ရွင္းမႈ အားနည္းရင္ ဆီး၊ ဝမ္းသြားျပီးတိုင္း ေရနဲ႔ ဆပ္ျပာနဲ႔စင္ၾကယ္ေအာင္ မေဆးေၾကာေပးရင္၊ ခါးေတာင္းက်ိဳက္ Diaper ကို အဲၾကာၾကီးနဲ႔ အျမဲတမ္းသံုးစြဲေနရင္ ၊ ဆီး၊ ဝမ္း မၾကာခဏ အၾကိမ္ေရမ်ားစြာ ပါေနခဲ့ရင္ ဖင္ပူေလာင္နာေတြအျဖစ္ နီရဲေနေအာင္ ေတြ႔ရပါတယ္။ ေယာက္်ားေလးေတြမွာ အျဖစ္ပိုမ်ားျပီး အသက္ ၆ လကေန ၁၀ နွစ္အတြင္း ကေလးေတြမွာ စအိုပတ္လည္း၊ ေပါင္ျခံပတ္လည္ နီရဲေရာင္ရမ္းနာေတြအျဖစ္နဲ႔ ယားယံျခင္းေတြပါ တြဲဖက္ေတြ႔ရွိရပါတယ္။
စျဖစ္ခါစ ရက္သတၱပတ္ ၆ ပတ္အတြင္းဆိုရင္ နီရဲေရာင္ရမ္းမႈဟာ အေပၚယံေလာက္သာျဖစ္ျပီး စိုရႊဲနီးရဲ ေျပာင္လက္ေနကာ အထိမခံနိုင္ေအာင္ နာက်င္ပါတယ္။ ၆ပတ္ထက္ေက်ာ္ျပီး ၾကာလာရင္ေတာ့ အနာေနရာေတြက ထူလပ်စ္ၾကီးျဖစ္လာျပီး ခၽြဲက်ိက်ိအရည္ေတြ ထြက္ေနကာ နာက်င္တဲ့ အစင္းေၾကာင္း၊ အက္ေၾကာင္းေတြ ကြဲလာတဲ့အျပင္ အဝါေရာင္ အနာေဖးေတြ တက္လာပါတယ္။ အဲဒီအဆင့္ဆိုရင္ မိန္းကေလးေတြမွာ မိန္းမကိုယ္ေနရာေတြပါ ေရာင္ရမ္းနီရဲေနျပီးေယာက္်ားေလးေတြမွာဆိုရင္ ေရႊပန္းေတြပါ နီရဲေရာင္ရမ္းလာပါတယ္။တခ်ိဳ႕ကေလးေတြမွာ စအိုအတြင္းဘက္ပါ ေရာင္ရမ္းလာတဲ့အတြက္ ဝမ္းသြားရင္နာက်င္ျခင္း၊ စအိုအတြင္းထဲ ပူစပ္ပူေလာင္ ခံစားေနရျခင္း၊ ဝမ္းနဲ႔အတူ ေသြးစေသြးန ကပ္ပါလာျခင္းေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ ဝမ္းသြားတိုင္း နာက်င္ပူေလာင္ျခင္းခံစားရေတာ့ ကေလးေတြဟာ ဝမ္းသြားခ်င္စိတ္ကို ေအာင့္ထားၾကလို႔ ဝမ္းခ်ဳပ္လာနိုင္ပါေသးတယ္။ တစ္ကိုယ္ေရသန္႕ရွင္းမႈ ဂရုမထားမိၾကရင္ အခုလို စအိုပတ္လည္ေရာင္ရမ္းမႈက အတူေန မိသားစုဝင္ေတြဆီသို႔ပါ ကူးစက္နိုင္ပါတယ္။
စအိုပတ္လည္ ေရာင္ရမ္းျခင္းကိုျဖစ္ေစတဲ့ပိုးေတြကေတာ့ စထရက္တိုေကာ့ကပ္ (GABHS) ပိုးနဲ႔ ေအာ့ရီးယပ္စ္ (S.aureus) ပိုးေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ ကုသမႈအေနနဲ႔ကေတာ့ ကေလး ခါးေတာင္းက်ိဳက္ကို ေရာဂါျဖစ္ေနစဥ္ လံုးဝမသံုးဘဲ ေရွာင္ၾကဥ္ျခင္း၊ စအိုပတ္လည္နဲ႔ ေပါင္ျခံပတ္ဝန္းက်င္အားလံုးကို အျမဲတမ္း သန္႔ရွင္း ေျခာက္ေသြ႔ေအာင္ထားျခင္း၊ ဆီး၊ ဝမ္းသြားျပီးတိုင္း ေရနဲ႔ ဆပ္ျပာနဲ႔ စင္ၾကယ္သည္အထိ ေဆးေၾကာျခင္း၊ ခါးေတာင္းက်ိဳက္ကို ေရာဂါေပ်ာက္ကင္းသြားတဲ့အခ်ိန္မွာလည္း တစ္ခါတစ္ရံမွလြဲလို႔ အျမဲတမ္းမသံုးျခင္း၊ တင္ခ်ာ၊ အိုင္အိုဒင္းလို ေဆးပူ၊ ေဆးျပင္းေတြ မလိမ္းက်ံျခင္း စတာေတြ လိုက္နာရပါတယ္။ ပဋိဇီဝေဆးအေနနဲ႔ ပင္နီစီလင္ အုပ္စုဝင္ ေဆးမ်ားကို ၁၀ ရက္ (သို႔) ၂ပတ္ ရက္ျပည့္သည္အထိ ေသာက္သံုးသင့္ျပီး ပိုးသတ္ေဆးပါတဲ့ Mupirocin လိမ္းေဆးကို အနာဧရိယာတစ္ဝိုက္တစ္ေန႔ ၄ ၾကိမ္ (သို႔) ဆီး၊ ဝမ္းသြားျပီးတို္င္း သန္႔ရွင္းေျခာက္ေသြ႔ေအာင္ လုပ္အျပီး လိမ္းက်ံေပးသင့္ပါတယ္။ ကုသလို႔ ေပ်ာက္ကင္းသြားရင္းလည္း တစ္ကိုယ္ေရသန္႔ရွင္းမႈ မရွိရင္ ျပန္ျပန္ျဖစ္နိုင္တဲ့အတြက္ အခ်ိန္မွန္ျပန္လည္ျပသသင့္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္မို႔ အသက္ ၅ နွစ္၊ ၆ နွစ္ေက်ာ္တဲ့အထိ အိမ္ယာထဲ ရွဴးေပါက္ခ်ေနတဲ့ ကေလးေတြရဲ႕ စအိုပတ္လည္ေရာင္ရမ္းနာျဖစ္ေနတဲ့ ကေလးေတြအတြက္ အနာနဲ႔ေဆး တည့္ေအာင္ေပးနိုင္ေအာင္ ေစာစီးစြာပဲ က်န္းမာေရးဌာနသို႔ျပသကာ အကူအညီရယူသင့္ပါေၾကာင္း အၾကံဳျပဳအပ္ ပါတယ္။
“အိပ္ယာထဲမွာ ရွဴးေပါက္တာဟာ မေကာင္းလွတဲ့အက်င့္ပါ။ ေသခ်ာေဆြးေႏြးျပဳျပင္ေပး၊ မေနွးေသခ်ာ နံေစာ္တာ ေပ်ာက္ကင္းသြားမွာပါ။ ဒါမွသာ ကေလးတို႔ ဘဝ ေပ်ာ္ရႊင္ၾကမွာ စိတ္တိုင္းက်”
ေဒါက္တာျမျမခ်ယ္ကေလးအထူးကုဆရာဝန္ျကီး