ကေလးတိုင္း ငိုၾကတာမွန္ေပမယ့္ အခ်ိဳ႕ကေလးေတြက်ေတာ့ သူမ်ားထက္ပိုၿပီး စိတ္ထိခိုက္ခံစားလြယ္ၾကပါတယ္။ ဝမ္းနည္းလြယ္တယ္၊ မ်က္ရည္လြယ္တယ္ေပါ့။ သူတို႔ေလးေတြကို ဘယ္လိုကူညီႏိုင္မလဲ အတူတူစဥ္းစားၾကည့္ရေအာင္ေနာ္။ အမ်ားအားျဖင့္ နာသြားလို႔ ငိုတယ္၊ လိုခ်င္တာမရလို႔ ငိုတယ္၊ တစ္ခုခုလုပ္တာ အဆင္မေျပလို႔ စိတ္ပ်က္ၿပီး ငိုၾကတယ္။ ကေလးေတြဟာ အသက္ႀကီးလာတာနဲ႔အမွ် ကိုယ့္စိတ္ခံစားမႈကို ကိုယ္ထိန္းခ်ဳပ္တတ္လာၾကတယ္။ ပညာရွင္ေတြ ေျပာတာက အသက္ ၇ ႏွစ္နဲ႔ ၉ ႏွစ္ၾကားမွာ ကေလးေတြဟာ ပိုထိန္းခ်ဳပ္လာႏိုင္တာ ေတြ႕ရတယ္တဲ့။ ဒီထက္ငယ္ေသးတဲ့ ကေလးေတြမွာ ဦးေႏွာက္က စတင္ဖြံ့ၿဖိဳးရင့္က်က္မႈစတဲ့အရြယ္မို႔လို႔ သူတို႔စိတ္ခံစားခ်က္ကို သူတို႔ဘယ္လို ကိုင္တြယ္ရမယ္မွန္း မသိဘဲ ရႈပ္ေထြးေစတယ္။ သူငယ္ခ်င္းအေပါင္းအသင္းေတြနဲ႔ ေဆာ့တဲ့အခါ လိုခ်င္တာမရလို႔ ငိုမိတာေတြ အျဖစ္မ်ားတယ္။ အစပိုင္းမွာ ငိုတတ္တဲ့ကေလးကို အေဖာ္ေတြက ၫွာႏိုင္ေပမယ့္ ခဏခဏျဖစ္လာတဲ့အခါ သူတို႔လည္း ဂ႐ုမစိုက္ေတာ့ဘူး။ မေဆာ့ခ်င္ေတာ့ဘူး။ ၿပီးေတာ့ အႏိုင္က်င့္ဖို႔၊ စဖို႔ ပစ္မွတ္ျဖစ္လာတတ္တယ္။ အဲဒါေတြကို ကိ္ုယ့္ကေလးကို နားလည္ေအာင္ ရွင္းျပထားသင့္တယ္။ တနည္းအားျဖင့္ ကိုးႏွစ္ေအာက္ကေလးေတြဟာ သင္ယူဆဲကာလျဖစ္တယ္လို႔ သတ္မွတ္လို႔ ရတယ္ေပါ့။
ေယာက္်ားေလးျဖစ္ျဖစ္ မိန္းကေလးျဖစ္ျဖစ္ ငိုတာအျပစ္မဟုတ္ေပမယ့္ ဘယ္အခ်ိန္မွာ မငိုသင့္ဘူးလဲဆိုတာေလး နားလည္ေအာင္ ေျပာျပရမယ္။ တစ္ခါတေလ မိဘေတြက ကေလးကို အားေပးတဲ့အေနနဲ႔ ဘာမွမျဖစ္ပါဘူးတို႔၊ ဒါငိုစရာမဟုတ္ဘူးတို႔၊ ေယာက္်ားပဲကြာ ဘာလို႔ငိုရမွာလဲတို႔ စသည္ျဖင့္ အားေပးတတ္ၾကေပမယ့္ ကေလးစိတ္ထဲမွာ သူအမွားလုပ္လိုက္တယ္လို႔ စြဲသြားတတ္ပါတယ္တဲ့။ အဲဒီလိုေျပာမယ့္အစား သူငယ္ခ်င္းေတြေရွ႕မွာ ငိုလိုက္ျခင္းအားျဖင့္ ဘာမွအက်ိဳးမထူးတဲ့အျပင္ အေပၚကအခ်က္ေတြ ျဖစ္ေစတဲ့အတြက္ တခါတေလ ငိုလိုက္ျခင္းဟာ အက်ိဳးယုတ္ေစတယ္ဆိုတာ သူနားလည္ေအာင္ ရွင္းျပသင့္တယ္။ သူတို႔ကို စိတ္သက္သာေအာင္ ျမန္ျမန္လုပ္ေပးႏိုင္ေလေလ သူတို႔ရဲ႕ စိတ္ခံစားမႈကို ျမန္ျမန္ထိန္းႏိုင္လာေလေလဆိုတာ ေတြ႕ရတယ္။ ဒါေပမယ့္ စိတ္ခံစားမႈဆိုတာ အခက္သားလား။ ရွင္းျပတုန္းေတာ့ နားလည္ေပမယ့္ တကယ္ဝမ္းနည္းၿပီဆိုရင္ ထိန္းဖို႔ အရမ္းခက္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ သူကေလးကို ဘယ္လိုေလ့က်င့္ေပးႏိုင္သလဲဆိုတာ စဥ္းစားရၿပီေပါ့။
သူဝမ္းနည္းၿပီး ငိုခ်င္ၿပီဆိုရင္ –
♥️ အသက္ဝေအာင္ ရွဴခိုင္းပါ။ အသက္ျပင္းျပင္း ရွဴသြင္းရွဴထုတ္ ( ႏွာေခါင္းကရွဴၿပီး ပါးစပ္ကျပန္ထုတ္) ခိုင္းပါ။
♥️ အာရံုလႊဲတတ္ေအာင္ သင္ေပးပါ။ ဥပမာ တစ္ကေနတစ္ရာ စိတ္ထဲမွာ ေရခိုင္းတာ၊ စိတ္ထဲမွာ အလီဆိုခိုင္းတာမ်ိဳး လုပ္ႏိုင္တယ္။
♥️ လ်စ္လွ်ဴရႈတတ္ဖို႔ သင္ေပးပါ။ လိုခ်င္တာ မရရင္ အျခားတစ္ေယာက္၊ အျခားကစားစရာတစ္ခုနဲ႔ ေဆာ့တတ္ဖို႔ သင္ေပးပါ။
♥️ ရန္ျဖစ္ေနရတဲ့ ေနရာကေန အျခားတစ္ေနရာကို ထြက္သြားခိုင္းလိုက္ပါ။
♥️ ကိုယ့္စိတ္ကို ကိုယ္အားေပးတတ္ေအာင္ သင္ေပးပါ။ ဥပမာ – ငါအဆင္ေျပသြားမွာပါ၊ ခဏေနအိမ္ျပန္ရေတာ့မွာ။ အိမ္ေရာက္ရင္ ေမေမနဲ႔ ေတြ႕ရရင္ အကုန္ အဆင္ေျပသြားမယ္။ ေဖေဖေမေမနဲ႔ ေတြ႕ရရင္ ဒါေတြျဖစ္ခဲ့တယ္ဆိုတာ ငါျပန္ေျပာျပလိုက္မယ္၊ အဲဒါဆိုျပီးသြားမယ္ စသည္ျဖင့္ ကိုယ့္စိတ္ကို ႏွစ္သိမ့္တတ္ေအာင္၊ အေကာင္းဘက္ကျမင္တတ္ေအာင္ ေလ့က်င့္သင္ေပးထားႏိုင္ပါတယ္။
စိတ္ခံစားလြယ္ ႏွလံုးသားႏုနယ္တာ အင္မတန္ထိန္းခ်ဳပ္ရခက္ပါတယ္။ သိမ္သိမ္ေမြ႕ေမြ႕ကိုင္တြယ္တတ္ဖို႔ အင္မတန္ အေရးႀကီးတယ္လို႔ က်မထင္တယ္။ သူငိုလို႔ ဆူလိုက္ျခင္းဟာ သူကေလးကို ဘာမွ ကူညီရာမေရာက္ပါဘူး။ ဒီအေျခအေန အခက္အခဲကေန ဘယ္လိုေအာင္ျမင္ေအာင္ ႐ုန္းထြက္ႏိုင္မလဲဆိုတာကို သင္ေပးႏိုင္မွ အဖိုးတန္ပါတယ္။ ဟင္းစားပဲမေပးဘဲ ကြန္ခ်က္ပါျပရမွာပါ။ ေလ့က်င့္ေပးတယ္ဆိုတာမွာလည္း သူ႔အတြက္ လုပ္ရတာ အရမ္းခက္ေနမယ္၊ မလုပ္ခ်င္ဘူးဆိုရင္ အတင္းဖိအားေပးလုပ္ခိုင္းတာမ်ိဳး မလုပ္ပါနဲ႔ေနာ္။ တစ္ခါတေလ မိဘနဲ႔သားသမီးပဲ၊ သူ႔ေကာင္းက်ိဳးအတြက္ခိုင္းတာ ဘာလို႔မလုပ္ခ်င္ရမွာလဲဆိုတဲ့ ငါမိဘဆိုတဲ့ အႏိုင္ယူလိုစိတ္က မိဘေတြရဲ႕ မသိစိတ္ထဲမွာ အၿမဲရွိတယ္ေနာ္။ ဘယ္ေလာက္ပဲ ကိုယ့္ကိုယ္ကိုယ္ တရားမွ်တေအာင္ သတိထားေနေန အဲဒီစိတ္က အၿမဲျခံဳခို တိုက္တတ္တယ္။ ကိုယ့္ကိုေၾကာက္လို႔သာ လုပ္လိုက္ရေပမယ့္ သူ႔ရင္ထဲမွာ အဲဒါက အႀကိတ္အခဲအႀကီးႀကီးျဖစ္သြားၿပီး သူ႔အတြက္ အက်ိဳးမထူးပါဘူး။ ခုသင္ခုရတဲ့အေျဖ ဘယ္မွာမွ မရွိပါဘူး။ ဒီေန႔ဒါေတြသင္လို႔ မရေသးဘူးဆိုရင္ ေနာက္ေန႔ေတြ ဆက္တိုက္ခဏခဏေျပာျပသြားရင္ တျဖည္းျဖည္းနားလည္လာပါလိမ့္မယ္။
ေမတၱာျဖင့္
မပန္းအိ
Ref: Psychology today, Kidspot.com.au
