ဂ်ီက်ေသာင္းက်န္းျခင္း ( Tantrums) ဘယ္လို ေျဖရွင္းမလဲ?။

နည္းလမ္း(၁)

ေဖေဖ ေမေမတို႕ရဲ႕ ကေလးေတြ သူတို႕ရဲ႕ သေဘာအတိုင္းမရတဲ့အခါ၊ တခါတေလ ဘာအေၾကာင္းမွ မရွိဘဲ အာေခါင္ျခစ္ေအာ္တာ၊ရုိက္တာ၊ ဆြဲဆိတ္တာ၊ ပစၥည္းေတြ ပစ္ေပါက္တာေတြ လုပ္ပါသလား။
ဘယ္လိုလုပ္ရမလဲ ဆိုတာ အၾကံေပးထားတာေတြ ေလ့လာၾကည့္ရေအာင္ေနာ္။

ပထမအဆင့္။ ဂ်ီတိုက္ေသာင္းက်န္းျခင္းကို နားမလည္သလိုျပဳလုပ္ျခင္း။

၁) ကိုယ္ေနဟန္ထားက ပထမ အေရးၾကီးပါတယ္။ ( Attitude First)

ဒီကိစၥကို လုပ္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ ေဖေဖ ေမေမတို႕( ကေလးနဲ႕အနီးကပ္ေနသူ)ဟာ တည္တည္ျငိမ္ျငိမ္ရွိဖို႕၊ စိတ္ေအးလက္ေအးရွိဖို႕၊ သက္ေတာင့္သက္သာရွိဖို႕ အလြန္ ( အလြန္) အေရးၾကီးလွပါတယ္။ တည္ျငိမ္တယ္ ဆိိုရမွာ တည္ျငိမ္ဟန္ေဆာင္တာကိုေျပာတာ မဟုတ္ပါဘူး။ တကယ္ကို စိတ္ေအးလက္ေအးတည္တည္ျငိမ္ျငိမ္ ျဖစ္ေနဖို႕ပါ။ ဂ်ီက်ေသာင္းက်န္းတာကို အျပီးတိုင္ စနစ္မွန္နဲ႕ ( ဆူပူေျခာက္လွန္႕တာမဟုတ္ပဲ) ေပ်ာက္ေအာင္လုပ္မွာမို႕ ကိုယ္ကိုယ္တိုင္ စိတ္ပင္ပန္းေနတာေတြ တနည္းနည္းနဲ႕ ေျဖေဖ်ာက္ထားျပီး စိတ္ေအးသက္သာစြာ နဲ႕ ကိုင္တြယ္ပါ။ ကေလးက အာေခါင္ျခစ္ငိုေနျပီဆိုပါေတာ့။ ဒီအခ်ိန္မွာ သူရဲ႕ အာေခါင္ျခစ္ေအာ္သံေၾကာင့္ ေမေမ စိတ္ညစ္ပုံ၊ စိတ္တိုပုံ ၊ေဒါသထြက္ပုံ လုံးဝမျပပဲ ဘာမွမျဖစ္သလိုေနပါ။ ပစၥည္းပစ္ေပါက္ရင္လဲ ဒီအတိုင္းပါပဲ။ သူလုပ္တဲ့ အမူအယာ ေၾကာင့္ စိတ္မလႈပ္ရွားဘူးဆိုတာျပသရပါမယ္။

၂)မသိသလို ျပဳလုပ္ျပပါ။

ေဝခြဲမရတဲ့ ပုံစံ ( လုပ္ဖို႕ခက္ေပမယ့္လဲ 🙂 ) မသိလိုက္တဲ႕ မ်က္နွာေပးနဲ႕ ေနျပီး ” သားဘာလိုခ်င္တာလဲဆိုတာကို ေမေမ မသိဘူး။ သားက အဲလို ေအာ္ေတာ့ ေမေမနားမလည္ဘူး” ။” သားဘာျဖစ္ခ်င္တာလဲ? အဲလို ဘာလို႕ပစ္ပါက္လိုက္တာလဲ? ေဖေဖ မသိဘူး” ။လို႕ ေျပာျပီး တကယ္ကို မသိတဲ့ မ်က္နွာေဘးနဲ႕ ေမးပါ။

၃)ေျဖးညင္း တိတ္ဆိတ္ ညင္သာစြာျပဳလုပ္ပါ။

ကေလးက ဘာကိုလိုခ်င္သလဲ ဆိုတာကို စမ္းတဝါးဝါးျဖစ္တဲ့ပုံစံ၊မသိတဲ့ပုံစံ မ်က္နွာေပးမ်ိဳး မိနစ္အနည္းငယ္ ျပဳလုပ္ျပပါ။ ဒါကို လုပ္တဲ့အခ်ိန္မွာ တကယ္ကို ေျဖးေျဖးညင္ညင္သာသာလုပ္ရပါမယ္။ အၾကာၾကီးနဲ႕ အျမဲတမ္းလုပ္ရမွာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ တကယ္လို႕ ကေလးက ဆက္ျပီး ေအာ္ေနမယ္၊ ပစ္ေပါက္ေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ခပ္လွမ္းလွမ္းကို ခဏ ထြက္သြားလိုက္ပါ။

၄)ကေလးဒီလို လုပ္တာေတြကို စိတ္ဆိုးျပီး သူ႕ကို ဆိုးတဲ့ကေလး၊ရိုင္းတဲ့ ကေလးလို႕ မစြဲမွတ္လိုက္ပါနဲ႕။
ကိုယ္ေနဟန္ထားက အဓိကက်ပါတယ္ဆိုတာမေမ့ပါနဲ႕ေနာ္။ အခုက ကေလးကို ၾကမ္းေပၚလွိမ့္ စိတ္တိုေအာ္ဟစ္သူ၊ပစ္ေပါက္တတ္သူအျဖစ္ သတ္မွတ္ဖို႕ မဟုတ္ပါ။ ဒါကို စည္းကမ္း နဲ႕ တင္းတင္းၾကပ္ၾကပ္ လုပ္ဖို႕မဟုတ္ပါ။ ဒီအဆင့္မွာ က ကေလးရဲ႕ ေအာ္ငိုတာ၊ ရိုက္တာ၊ ပစ္ေပါက္တာေတြကို ဘာလို႕ လုပ္တယ္ဆိုတာ နားမလည္တဲ့ အေၾကာင္း ကေလးကို သိေစတာပါ။ သူဒီနည္းသုံးျပီး လိုခ်င္တာ ေတာင္းလို႕မရဘူးဆိုတာသိေစတာပါ။

ပထမအဆင့္မွာ ကေလး Tantrum ျဖစ္တာကို ဒီလို ပုံစံနဲ႕ လိုခ်င္တာကိုေျပာမွန္း နားမလည္းေၾကာင္း ကေလးကို ျပထားျပီးရင္ ဒုတိယအဆင့္ကို လုပ္ပါမယ္။

ဒုတိယအဆင့္။ ဘာသာစကားနဲ႕ ညင္သာမႈကိုေတာ့ နားလည္ေၾကာင္းျပျခင္း။

၁)ညင္ညင္သာသာ ဆက္ဆံတတ္ေအာင္ သင္ေပးျခင္း။

တစ္ေန႕တာပတ္လံုးမွာ ကေလးက ေဖေဖ၊ေမေမကို ညီ၊ညီမ၊ေမာင္နွမေတြကို ၊အိမ္သားတစ္ေယာက္ေယာက္ကို ညင္ညင္သာသာေကာင္းေကာင္္းမြန္မြန္ဆက္ဆံရင္ ( ေသးေသးေလးေပမယ့္) ခ်ီးက်ဴးေပးပါ။ လက္ခုပ္တီးျပီး အားေပးပါ။ ခုန္ေပါက္ေပ်ာ္ရႊင္ျပပါ။ နည္းနည္းထူးဆန္းသလို ျဖစ္ေနေပမယ့္အခု tantrum ျဖစ္ေနတဲ့ ကေလးေတြ ဟာ ၁-၃နွစ္ဆိုတာ သတိရပါရွင္။ သူတို႕ကို အဲလို ျမဴးျမဴးၾကြၾကြ ခုန္ေပါက္ျပီး အားေပးေပ်ာ္ရႊင္ျပရင္ စိတ္ဝင္စားပါတယ္။ေပ်ာ္ပါတယ္။ ပိုျပီးနားလည္ပါတယ္ေနာ္။
ဥပမာ- ကေလးက ညီမေလးကိုအရုပ္ေလးလွမ္းေပးတာမ်ိဳး၊ (ရိုက္တတ္တဲ့ကေလးဆိုရင္) ေမေမ ကို လာဖက္၊လက္လာကိုင္၊အာဘြာေပးတာမ်ိဳးကို ထုတ္ေဖာ္ျပီး ဝမ္းသာျပပါ။
“သားေလး ေမေမကို အဲလိုေလး ကိုင္တာ/ အာဘြားေပးတာ/ဖက္တာ ေမေမ သိပ္ၾကိဳက္တာပဲ။ ေပ်ာ္လဲေပ်ာ္တယ္။ ခ်စ္တယ္ေနာ္”
” သမီးေလးက ညီမေလးကို ရုပ္ရုပ္ ယူေပး/ ကမ္းေပး လိုက္တာလား။ လိမၼာလိုက္တာ” စသျဖင့္ ေျပာေပးပါ။ လက္ခုပ္လက္ဝါးတီးျပီး ေပ်ာ္ရႊင္ျပပါ၊ အေျခအေနက ပိုၾကီးရင္ ခုန္ေပါက္ျမဴးထူးနိုင္ပါေသးတယ္ေနာ္။ဒီလို ေျပာျပ၊ ဝမ္းသာျပျပီး ကေလးေတြကို ညင္သာမႈဟာ ပိုေကာင္းတယ္ဆိုတာ သင္ေပးေနတာပါ။

၂)သူတို႕ တစ္ခုခုေျပာလာရင္ ေသေသခ်ာခ်ာ၊လိႈက္လိႈက္လႈဲလႈဲ တု႕ံျပန္ေပးပါ။

ကေလးက ငိုျပီး၊ဂ်ီက်ျပီး မဟုတ္ပဲ တစ္ခုခုေျပာလာရင္၊ စကားလုံးရဲ႕ အပိုင္းအစ၊မပီကလာပင္ျဖစ္ပါေစ ေျပာလာရင္ ” အင္း…..?” ” ျပီးေတာ့…” စသျဖင့္ သူေျပာခ်င္လာေအာင္ စိတ္ဝင္တစား စကၠန္႕ အနည္းငယ္ၾကာေအာင္ ေစာင့္နားေထာင္ေပးပါ။ ျပီးရင္ သူေျပာေနတဲ့ အပိုင္းအစ ေလးကို ျပည့္စုံေအာင္ေထာက္ျပေပးလိုက္ပါ။ ကေလးက စကားလုံးေလးေတြၾကိဳးစားထြက္လာရင္ ( မွားေန လြဲေနေသာ္လည္း) လက္ခုပ္တီးေပ်ာ္ရႊင္ျပပါ။ ခုန္ေပါက္ျမဴးထူးျပပါ။ ( ကြ်န္မဆိုရင္ေတာ့ တပတ္လည္ခုန္ေပါက္ျမဴးထူးျပျပီး သား စကားလုံး အသစ္ေျပာတိုင္း ေအာင္ပြဲခံခဲ့ပါတယ္ 😃) ဒါမွ စကားသိပ္မေျပာတတ္ေသးတဲ့ ကေလးက သူတစ္လုံးေလာက္ ၾကိဳးစားေျပာတာဟာ ဘယ္ေလာက္ သက္ေရာက္မႈရွိလဲဆိုတာ သိသာေစပါတယ္။
တကယ္လို႕ ကေလးေတာင္းဆိုတာဟာ ေဖေဖ ေမေမတို႕ ေပးလို႕မရတဲ့ အရာ ျဖစ္ေနတယ္ဆိုရင္ သူေတာင္းဆိုတာကို အသိအမွတ္ျပဳ ေသခ်ာနားေထာင္ေပးပါ။ ျပီးေတာ့ အစားထိုး တစ္ခုခု ကို ေပးပါ။
( ဒီေနရာမွာ ယူလို႕မရဘူး။အဲဒါမရဘူး ။ မလုပ္နဲ႕ စတာေတြ မေျပာပဲ ကေလးက လိုခ်င္တာကိုေျပာတတ္လာျပီဆိုတဲ့ အပိုင္းကိုပဲ အသိအမွတ္ျပဳ နားေထာင္ေပးတာပါ။ ဒီပစၥည္းက သူကိုင္လို႕ရတယ္ မရဘူးဆိုတာ ဒီအရြယ္ကေလး ေသခ်ာသိစရာမလိုပါဘူး။ တကယ္လို႕ ျငင္းဆန္ျပီး” လုပ္လို႕ မရဘူးေလ၊ ယူလို႕မရဘူးေလ” ေအာ္ေငါက္လိုက္ရင္ေတာ့ စကားေျပာဖို႕ ၾကိဳးစားေနစ၊ခံစားခ်က္ကိုေျပာဖို႕ၾကိဳးစားေနစ ကေလးဟာ တု႕ံဆိုင္း ျပီး ေနာက္ေျပာခ်င္စိတ္ ေပ်ာက္သြားျပီး ေသာင္းက်န္းျမဲ ေသာင္းက်န္းမွာပါ။ သူတို႕နားလည္တာက လူၾကီးေတြရဲ႕ သူတို႕ကို ဆက္ဆံပုံကိုသာ ျဖစ္ပါတယ္။ သူလိုခ်င္တာ ဘာလို႕ သူကိုင္လို႕ မရလဲဆိုတာေလာက္ထိ ကေလးနားမလည္ေသးပါဘူး။ဒါေၾကာင့္ ေပးလို႕ရတဲ့ တျခားတစ္ခုကို အစားထိုးေပးျပီး အာရုံေျပာင္းတာပါ)

၃)တသတ္မတ္တည္းရွိပါေစ။

ေဖေဖ ေမေမ တို႕ဟာ လိုခ်င္တာကို စကားလုံးနဲ႕ေျပာတာနဲ႕ ညင္သာမႈ ကိုပဲ နားလည္တယ္။ ေဖေဖ ေမေမတို႕ ငိုျပီးေတာင္းတာ၊ အာေခါင္ျခစ္ေအာ္တာ၊ပစ္ေပါက္တာ၊ ရိုက္တာေတြကို နားမလည္ဘူူး။ အဲလိုလုပ္လို႕ စိတ္မလႈပ္ရွား ဘူးဆိုတာ ကေလးေတြ သိေအာင္လုပ္တာပါ။ ဘယ္ေနရာ၊ဘယ္အခ်ိန္ မဆို ဒီလိုပဲ တစ္သတ္မွတ္တည္းျဖစ္ရပါမယ္။
ေဖေဖက ဒီလိုလုပ္ေနျပီး ေမေမက ေျပးေခ်ာ့တာမ်ိဳး၊ ဆူေငါက္ရိုက္လိုက္တာမ်ိဳး မျဖစ္သင့္ပါဘူး။ ေမေမ က ဒီနည္းသုံးေနေပမယ့္ ဘြားဘြားက သူအာေခါင္ျခစ္ငိုတာ မခံစားနိုင္ သနားလို႕ လုပ္ေပးလိုက္ရင္လည္း အက်ိဳးမထူးပါဘူး။ အလိုလိုက္တတ္တဲ့ အိမ္မွာဆို ကေလးက ဒီနည္းေတြသုံးျပီး ဆိုးေတာ့မွာပါ။ စကားနဲ႕ ေကာင္းေကာင္းေျပာဖို႕ သူသင္ယူေတာ့မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ရိုက္ျပီး အျပစ္ေပးတတ္တဲ့ အိမ္က ကေလးဆိုရင္လဲ သူစိတ္ေက်နပ္မႈ ရေအာင္ ဘယ္လို လုပ္ရမယ္ ဆိုတာ မသိပဲ ပုိလို႕ မေက်နပ္ ရန္လိုလာတတ္ပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ ကိုယ္ျဖစ္ခ်င္တာကို ဘယ္လို ေျပာရမွန္းမသိတဲ့ သိမ္ငယ္တဲ့ ကေလးျဖစ္လာနိုင္ပါတယ္။
Tantrum တအားျဖစ္ေနခ်ိန္မွာ မဆူရဘူး၊မတားရဘူး၊ေခ်ာ့ျပီးအားလုံးလိုက္ေလ်ာတာလဲ မျဖစ္ရဘူး၊ နားမလည္သလို မသိခ်င္ေယာင္ေဆာင္ေနရမယ္ ဆိုေပမယ့္ ကေလးက အရမ္းဆိုးျပီး ထုရုိက္တာေတြ မရပ္ရင္ေတာ့ ခပ္လွမ္းလွမ္းသို႕ ဖယ္ေနရပါမယ္။ ထုရုိက္တာကို နားမလည္ သလို ျပဳလုပ္တာဟာ ေဖေဖ ေမေမ တို႕ အတင္း ဝင္ေခ်ာ့ျပီး သူရိုက္သမ်ွခံဖို႕ မဟုတ္ပါဘူးေနာ္။ အဲဒီလို သူစိတ္ေအးတဲ့ အထိ ဖယ္ေနတဲ့ ေနရာမွာလဲ တည္တည္ျငိမ္ျငိမ္ သက္ေတာင့္သက္သာရွိဖို႕ အေရးၾကီးလွပါတယ္။
” ဒီေလာက္ေတာင္ေျပာမရတာ ေနဟယ္” ဆိုတဲ့ ေဆာင့္ၾကီးေအာင့္ၾကီးေတာ့ မျဖစ္သင့္ပါဘူး။ ကိုယ္ေနဟန္ထား အဓိကပါ။
သူ႕ကို တည္တည္ျငိမ္ျငိမ္နဲ႕ ဆက္ဆံတဲ့ အတြက္ ကေလးက စိတ္ေျပသြားရင္ သူဒီလိုနည္းသုံးတာ မေအာင္ျမင္ဘူး။ ဒါေပမယ့္ လူၾကီးေတြက ငါ့ကို ဆူလဲ မဆူဘူး၊လိုခ်င္တာလဲ မရဘူူး ၊ဒါေပမယ့္ ေဖေဖ ေမေမ ပုံစံက ငါ့ကို ဂရုစိုက္တဲ့ ပုံစံရွိေနေသးတယ္။ စသျဖင့္ နားလည္လာျပီး ေဖေဖ ေမေမ တို႕နဲ႕ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ဆက္ဆံျပီး လိမၼာလာၾကမွာပါ။ ကေလးလိမၼာျပီး tantrum ေပ်ာက္သြားေတာ့ အေပ်ာ္ဆုံးဟာလည္း ေဖေဖ ေမေမ တို႕ ပဲ ျဖစ္ၾကမွာပါ။

ဒီနည္းလမ္းက စိတ္ရွည္ျပီး မိသားစုခ်င္းတိုင္ပင္ျပီး ေသခ်ာ လုပ္သင့္ပါတယ္။ ျမန္ရင္ သုံးရက္ ေလာက္နဲ႕ ၾကာရင္ေတာ့ တစ္ပတ္၊ဆယ္ရက္ ျဖစ္နိုင္ပါတယ္။ ကေလးက ကိုယ္ေပးတဲ့ ဒီလို ေသာင္းက်န္းတာေတြ လုပ္ရင္ လိုခ်င္တာမရဘူး။ စကားလုံးနဲ႕ ေျပာမွ ရမယ္ဆိုတဲ့ message ကို ရတဲ့ အထိ လုပ္ရမွာပါ။ စိတ္ရွည္ရေပမယ့္ အက်ိဳးကေတာ့ ထူးလွပါတယ္။ အျပင္ ေစ်းဝယ္သြားတဲ့ အခါ၊ သူမ်ားအိမ္ သြားလည္တဲ့အခါ၊ ခရီးသြားတဲ့အခါေတြမွာ အရမ္းကို လြယ္ကူျပီး စိတ္ခ်မ္းသာစရာေကာင္းလာမွာပါ။
နားမလည္မလို မသိဟန္ေဆာင္ျပရတာ * ေအာ္တာ၊ရိုက္တာ၊ဆိတ္တာ၊ပစ္ေပါက္တာေတြ အတြက္သာ* သုံးရမွာပါ။ ကေလးအနာတရျဖစ္လို႕၊ စိတ္ထိခိုက္ဝမ္းနည္းလို႕ ငိုတာမ်ိဳးဆိုရင္ေတာ့ definitely ေသခ်ာေပါက္ ခ်ီပိုးေခ်ာ့ရမွာပါရွင္။

ေဖေဖ ေမေမ တို႕ လိမၼာတဲ့ သားသမီးေလးေတြနဲ႕ စိတ္ခ်မ္းသာ ေပ်ာ္ရႊင္နိုင္ၾကပါေစေနာ္။

ေမတၱာျဖင့္
ယုငယ္(နီတိုးေလးေမေမ)

#နီတိုုးေလးေမေမ #ယုငယ္ #မိခင္ဘ၀

Ref; Raun K.kman.
Photo; Internet.