၂၅ လ မွ ၃၆ လ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ ( 25 to 36 months developmental milestones)

ကေလးတစ္ေယာက္ခ်င္းစီတိုင္းဟာ ဖြ႕ံၿဖိဳးတိုးတက္မႈမွာ ထပ္တူမက်ႏိုင္ပါဘူး။ အခုေရးထားတဲ့ အခ်က္မ်ားက ေဖေဖေမေမတို႕ အတြက္ guideline သာျဖစ္ပါတယ္။

ဒီအရြယ္မွာ ကေလးေလးေတြရဲ႕ စိတ္ကူးစိတ္သန္း imagination ေလးေတြ တိုးတက္လာေနပါၿပီ။ ဟန္ေဆာင္ကစားနည္းမ်ား ( pretend games) ၊ တကယ္မဟုတ္တဲ့ ေပ်ာ္စရာပုံ ျပဳလုပ္ကစားနည္းမ်ား( make-believe games)ကို ဒီအရြယ္မွာ ကစားလာၾကပါၿပီ။ စိတ္ကူးယဥ္ကမ႓ာထဲက အေၾကာက္စရာအေကာင္ႀကီးေတြကို ေတြးထင္ၿပီး ေၾကာက္တတ္လာၾကတယ္။ ပုံမွန္ အရာဝတၳဳေတြျဖစ္တဲ့ အေမွာင္၊ ေရစုပ္စက္၊ ဖုန္စုပ္စက္ စတာေတြကိုလည္း ေၾကာက္တတ္ၾကပါတယ္။ ကေလးေလးေတြဟာ ဒီအရြယ္မွာ ပုံျပင္ထဲ နဲ႕ အျပင္ဘဝ ကို ေရာေထြးေနၿပီး ခြဲျခားဖို႕ခက္တတ္ၾကပါတယ္။

ကေလးေလးေတြရဲ႕ စကားေျပာသံပိုၿပီး ပီသလာတဲ့ အတြက္ တစ္စိမ္းေတြေတာင္ သူတို႕ ေျပာတာနားလည္လာႏိုင္ပါၿပီ။ ကေလးေတြရဲ႕ စကားလုံး တိုးတက္မႈကလဲ ျမန္လွပါတယ္။ သူတို႕ နာမ္စားေတြကို ပိုမွန္ကန္စြာသုံးတတ္လာပါၿပီ။ တစ္ဆင့္ထက္ပိုတဲ့ ၫႊန္ၾကားမႈေတြကိုလဲ လိုက္လုပ္တတ္ေနၾကပါၿပီ။ ဥပမာ- “သား စားပြဲေပၚက စာအုပ္ ယူလာၿပီး ဒီခုန္မွာ လာထိုင္ဖတ္ေနာ္” ။ ကေလးေလးေတြဟာ အသက္သုံးႏွစ္မွာ စကားလုံးေပါင္း ရာနဲ႕ခ်ီၿပီး အသုံးျပဳေနပါၿပီ။

ကေလးဟာ ေလွကားေပၚကို တက္လိုက္ဆင္းလိုက္ လုပ္ႏိုင္ေနပါၿပီ။ ခုန္ႏိုင္ေနပါၿပီ။ သုံးဘီးစက္ဘီး( tricycle) ကို နင္းႏိုင္ေနပါၿပီ။ ကေလးေလးရဲ႕ လက္ကို ကြ်မ္းက်င္စြာ အသုံးျပဳ ႏိုင္မႈ ကလည္းတိုးတက္လာေနပါၿပီ။ ကေလးေလးေတြက တံခါးေတြ၊ ထည့္စရာဘူးေတြ ကို ဘယ္လို ဖြင့္ရမလဲ ဆိုတာ သိနားလည္ေနၾကပါၿပီ။ သူ႕တို႕ အ႐ုပ္ေတြကိုလဲ ျဖဳတ္ထုတ္ေျပာင္းေရႊ႕ စတာေတြ လုပ္တတ္ေနပါၿပီ။ ႐ိုးရွင္းတဲ့ အ႐ုပ္ ၊စာလုံး puzzle ေလးေတြ ၿပီးေအာင္ ဆက္တတ္ေနပါၿပီ။ ေမေမတို႕စာရြက္နဲ႕ ေရးစရာေပးလိုက္ရင္ေတာ့ စက္ဝိုင္းေတြ ဆြဲတတ္ေနပါၿပီေနာ္။

ကေလးေလးေတြ ဒီအရြယ္မွာ သူနဲ႔ တူတူ ကစားေဖာ္ ေတြကို စာနာမႈ၊ ခင္တြယ္မႈ ေတြ ျပသလာျပီး သူတို႕ရဲ႕ ေပါင္းသင္းဆက္ဆံေရးခင္မင္မႈ ေတြ ဖြံ႕ျဖိဳးလာတာကို ေဖေဖေမေမတို႕ ေတြ႕လာရမွာပါ။ သူတို႕ရဲ႕ အရုပ္နဲ႕ ကစားရင္ေတာင္ အရုပ္ကေလးေတြကို နာမွာစိုးေနတတ္ပါေသးတယ္။ အလွည့္က်ျပဳလုပ္ျခင္း (turn taking) နဲ႕ ေဝမ်ွျခင္း ( sharing) တို႕ကို သင္ၾကားေပးပါက နားလည္လာပါျပီ။ ဒါေပမယ့္ သူတို႕ရဲ႕ စိတ္ခံစားမႈ ျပင္းထန္လာတဲ့ အခါ ၊ ေဒါသ ထြက္ ၊မေက်နပ္ ၊ဝမ္းနည္းစတာေတြခံစားလရရတဲ့ အခါ ဘာျဖစ္မွန္းမသိ၊ဘယ္လို လုပ္ရမွန္းမသိပဲ စိတ္ဆိုးေသာင္းက်န္းျခင္း(tantrum) ေတြျဖစ္တတ္ပါတယ္။

မိဘမ်ားရဲ႕အခန္းက႑
_____________________

ကေလးေလးေတြကို သူနဲ႕ သက္တူရြယ္တူ၊မတိမ္းမယိမ္းအရြယ္ေတြ နဲ႕ ေဆာ့ကစားဖို႕ အခြင့္အေရးမ်ားမ်ားေပးပါေနာ္။ ကေလးေတြကို သူတို႕ သူငယ္ခ်င္းနဲ႕ ျဖစ္တဲ့ ျငင္းခုံမႈကို သူ႕ဖာသာသူ ျပန္ေျဖရွင္းဖို႕ အခြင့္အေရးေပးပါ။ ဒါေပမယ့္ အလွည့္က်လုပ္ဖို႕နဲ႕ ေဝမ်ွ ဖို႕ အေျခအေနေတြမွာ ဝင္ေရာက္ျပီး လြယ္ကူေအာင္ကူညီေပးဖို႕ အဆင္သင့္ေတာ့ရွိေနသင့္ပါတယ္။ ကေလးေလးေတြ ဟာ ျပႆနာေတြကို ဘယ္လိုေျဖရွင္းရမလဲ၊ သူတို႕ရဲ႕ စိတ္ခံစားမႈေတြကို ဘယ္လို ကိုင္တြယ္ထိန္းခ်ဳပ္ရမလဲဆိုတာ ေတြကိုေတာ့ ေဖေဖေမေမတို႕ရဲ႕အကူအညီ လိုပါတယ္္ရွင္။

ေလ့လာသင္ယူနိုင္ေသာကစားနည္းေလးေတြ ကစားေပးပါ။
-ေလွခါးထစ္ေတြကို ဆင္းရင္းတက္ရင္း တူတူေရတြက္ကစားေပးပါ။
-တူညီတဲ႕ ကစားစရာ အရုပ္ေလးေတြကို ရွာေဖြတမ္းကစားေပးပါ။
-ကိုယ္ခႏၶာအစိတ္အပိုင္းေတြကို နာမည္ေျပာျပျပီး ျပန္လည္ေမးတမ္းကစားေပးပါ။ မွားလို႕ အတူ တူရယ္ေမာရင္းလဲ ေပ်ာ္ရႊင္စရာ ဖန္တီးနိုင္တာပဲေနာ္။
-အေရာင္တူတဲ့ ကစားစရာေတြ ရွာေဖြတမ္းေဆာ့ကစားေပးပါ။
Pretend games ေတြကစားေပးရင္းနဲ႔ သူတို႕ရဲ႕ စိတ္ခံစားခ်က္ေတြကို သူတို႕ နားလည္လာနိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကေလးတို႕ ကိုယ္တိုင္ ဦးေဆာင္ျပီးစိတ္တိုင္းက် စိတ္ကူးယဥ္ျပီးကစားတာ အေကာင္းဆုံးပါပဲ။

ကေလးေလးေတြကို ေျပးလႊားေဆာ့ကစားဖို႔၊ ခုန္ေပါက္ေဆာ့ကစားဖို႕၊ သုံံးဘီးစက္ဘီးစီးဖို႕ ၊ လြတ္လပ္စြာ စူးစမ္းေလ့လာဖို႕ အခ်ိန္မ်ားမ်ားေပးဖို႕ အေရးၾကီးပါတယ္ရွင္။ ရုိးရွင္းေသာ စည္းကမ္းေလးမ်ား ထားျပီး အခက္အခဲျဖစ္လာရင္လဲ တည္ျငိမ္စြာနဲ႕ တသတ္မတ္တည္းရွိဖို႕လို႕ပါတယ္။ ဥပမာ- ကစားရာမွျပန္ခ်ိန္ကို သတ္မွတ္ထားျပီး တကယ္မျပန္ခင္ ၁၀ မိနစ္ေလာက္ေစာ၍ အသိေပးထားျပီး အခ်ိန္ေစ႕ရင္ တကယ္ျပန္ရပါမယ္။အစပိုင္းမွာ ခက္ခဲနိုင္ေပမယ့္ အက်င့္ျပဳလုပ္ေပးပါက ကေလးဟာ ပုံမွန္စည္းကမ္းကို နားလည္လာျပီး လြယ္ကူလာပါလိမ့္မယ္။ ဥပမာ-“စက္ဘီးေနာက္ထပ္ ၂ ပတ္စီးျပီးရင္ ျပန္မယ္ေနာ္” လို႕ကေလးနားလည္ေအာင္ေျပာျပျပီး အခုကစ သင္လို႕ရပါျပီ။ #နီတိုးေလးေမေမ #မိခင္ဘဝ

ကေလးမ်ားဟာ ပုံမွန္အားျဖင့္ ၃၂-၃၆ လ အရြယ္ေတြမွာ tricycle စီးနိုင္ၾကပါတယ္။ သုံးဘီးစက္ဘီးကို မနင္းနိုင္ေသးရင္ (သို႕) နင္းဖို႕အခက္အခဲရွိတယ္ဆိုရင္ ကေလးရဲ႕ တစ္ျခား motor skills problems မ်ားကိုလည္း သတိျပဳရပါ့မယ္။ ကေလးရဲ႕ တျခားဖြံ႕ျဖိဳးမႈ development မ်ားပုံမွန္အတိုင္း ( ေလွကားအဆင့္မ်ားကို တက္ဆင္းျပဳလုပ္နိုင္ျခင္း၊ ေျပးျခင္း၊ခုန္ရန္ၾကိဳးစားျခင္း) မ်ား ရွိရင္ေတာ့ ၾကြက္သားေလးေတြလႈပ္ရွားမႈလုပ္နိုင္လာေအာင္၊ စြမ္းရည္သစ္ေလးေတြတိုးတက္လာေအာင္ အခ်ိန္ယူေလ့က်င့္လုပ္ေဆာင္ေပးဖို႕ လိုအပ္တာပါ။ ေဖေဖေမေမတို႕အေနနဲ႕ ေျခနင္းတံကို နင္းတဲ႕အခါ လက္နဲ႕ ကူညီလွည့္ေပးတာျဖစ္္ျဖစ္၊ ေျပျပစ္ေသာ အဆင္းေနရာမ်ိဳးေလးမွာ နင္းေစျခင္းျဖစ္ျဖစ္ ျပဳလုပ္ေပးနိုင္ပါတယ္။ အရွိန္ေလးရလာရင္ ကေလးဟာ ေျခနင္းတံကို ဘယ္လိုနင္းရတယ္ ဆိုတာ နားလည္လာပါလိမ့္မယ္။

အသက္အရြယ္အလိုက္ ရွိသင့္တဲ့ motor skills မ်ားဟာလည္း ကေလးတစ္ေယာက္ရဲ႕ ဥာဏ္ရည္ဖြ႕ံျဖိဳးမႈ ( brain developments) မ်ားအတြက္ အေရးပါတဲ့ အခ်က္မ်ား ျဖစ္တဲ့ အတြက္ ေဖေဖေမေမတို႕ အေနနဲ႕ မ်က္ေျခမျပတ္သင့္ပါဘူးရွင္။

သတိျပဳရမယ့္အခ်က္မ်ား
______________________

ကေလးတစ္ေယာက္ခ်င္းစီက ကိုယ္ပိုင္ဖြံ႕ျဖိဳးမႈနဲ႕ပါ။ ဒါေပမယ့္ ကေလးဟာ ေအာက္မွာ ေရးထားတဲ႔ အခ်က္မ်ားရွိေနေသးရင္ ဆရာဝန္နွင့္ တိုင္ပင္သင့္ပါတယ္။

– မိခင္(သို႕) ျပဳစုသူနွင့္ ခြဲခြာဖို႕ ခက္ခဲေနျခင္း။
– မိသားစုျပင္ပ မွ လူမ်ားနွင့္ တု႕ံျပန္ဆက္ဆံမႈမရွိျခင္း။
– တျခားကေလးမ်ားနွင့္ မကစားျခင္း။
– မ်က္လုံးခ်င္းဆုံရန္ ( eye contact) ေရွာင္ရွားျခင္း။
– ေဘာ္လုံးကို မပစ္နိုင္ျခင္း၊ မခုန္နိုင္ျခင္း။
– ေလွခါးကို ေျခနွစ္ဘက္လုံးေျပာင္းျပီး မတက္နိုင္ျခင္း။
– စာရြက္၊ ခဲတံတို႕နဲ႕ ေလ်ွာက္ျခစ္ရာတြင္ အခက္အခဲရွိျခင္း။
– စကားလုံး ၃ လုံး ထက္ ပိုေသာ စာေၾကာင္းျဖင့္ အသုံးျပဳေျပာဆိုျခင္းမရွိျခင္း၊
– စကားေျပာရာတြင္ ဆုံးေအာင္ မေျပာတတ္ျခင္း၊
– မၾကာခဏဆိုသလို သူစိမ္းမ်ားမွ ကေလးေျပာတာ နားမလည္ျခင္း။
– ဟန္ေဆာင္ကစားနည္း ( pretend games) မကစားျခင္း။
– အေျခခံ တကိုယ္ေရအလုပ္မ်ား ( အကၤ်ီဝတ္၊အိပ္ယာဝင္) ျပဳလုပ္ရန္ လြန္ကဲစြာ ခက္ခဲတတ္ျခင္း။
– အရင္က လုပ္တတ္ခဲ့ေသာ၊ ရွိခဲ့ေသာ skills မ်ား မလုပ္တတ္ေတာ့ျခင္း။
ကေလးမွာ အထက္ပါ အခ်က္မ်ားရွိခဲ့ရင္လည္း မိဘမ်ားအေနနဲ႕ ေစာစီးစြာ လိုအပ္ေသာ ျပဳလုပ္သင့္တာျပဳလုပ္ေပးျခင္းျဖင့္ ကေလးကို ကူညီနိုင္ပါတယ္။

စိတ္ေပ်ာ္ရႊင္ခ်မ္းေျမ႕ၾကပါေစ။
ေမတၱာျဖင့္ …..
ယုငယ္(နီတိုးေလးေမေမ)

Ref; babycenter.com
Photo; Internet.