၈ လမွ ၁၂ လ ၾကီးထြားဖြ႔ံျဖိဳးမႈ မွတ္တိုင္ (Developmental milestones at 8 to 12 months)

. ဒီအခ်ိန္မွာ ကေလးေလးေတြဟာ စိတ္ဝင္တစားနဲ႕ သူ႕ပတ္ဝန္းက်င္မွာ ရွိတဲ့ အရာအားလုံးကို စူးစမ္းေလ့လာၾကပါျပီ။ သူတို႕ဘယ္ေလာက္ထိ ျမန္ျမန္ ေလးဘက္ေထာက္နိုင္သြားနိုင္၊ လွစ္ခနဲေျပးသြားနိုင္တယ္ဆိုတာ ေမေမတို႕ ကိုယ္တိုင္အံ႔ၾသၾကရမွာပါ။ သူတို႕ဘာသာေကာင္းေကာင္းထိုင္နိုင္ေနျပီး ေတြ႕သမ်ွကို ဆုပ္ကိုင္အားယူျပီး မတ္တပ္ရပ္ဖို႕ၾကိဳးစားလာၾကပါျပီ။ ကိုင္စရာေလးေတြ အားယူျပီး လွည့္ပတ္ေလ်ွာက္သြားတတ္လာၾကပါျပီ။ တစ္ခ်ိဳ႕ဆို ပထမေမြးေန႕မတိုင္ခင္ ေျခလွမ္းတစ္လွမ္းစ နွစ္လွမ္းစေလ်ွာက္နိုင္လာၾကပါျပီ။ ကေလးေလးေတြရဲ႕ ၾကီးမားတဲ့ ပထမဆုံးေအာင္ျမင္မႈျဖစ္တဲ့ အတြက္ ေဖေဖေမေမတို႕ အေနနဲ႕ လုံျခံဳတဲ့ အေျခအေနေလးဖန္တီးျပီး စိတ္တိုင္းက်စူးစမ္းခြင့္ေပးသင့္ပါတယ္။

ကေလးေလးေတြရဲ႕ ကေလးသံဗလုံးဗေထြးေလးက ပိုျပီးပီသလာပါျပီ။ သူတို႕ရဲ႕ပထမဆုံး စကားလဳံး “မမ” ဒါဒါ” “ဘဘ” စသျဖင့္ ေမေမေဖေဖတို႕ ၾကားခြင့္ရလာပါျပီ။ သူတို႕ေလးေတြ ဒီအခ်ိန္ မွာ “ေပးေပး” “လာလာ” စသျဖင့္ အတိုေကာက္ စကားေျပာေလးေတြ ေျပာလာၾကေပမယ့္ မ်ားေသာအားျဖင့္ ကိုယ္ဟန္အမူအယာ Gestures ေတြကိုသုံးျပီးပဲ သူတို႕လိုခ်င္တာ၊မလိုခ်င္တာေတြကို ေျပာၾကပါတယ္။ ေမေမတို႕ရဲ႕ စကားေတြအေပၚ ပိုျပီးအာရုံစူးစိုက္တတ္လာၾကပါျပီ။

လက္ကေလးေတြကို သြက္လက္ကြ်မ္းက်င္စြာ သုံးတတ္လာၾကပါျပီ။ ဗူး(သို႕) ထည့္စရာတစ္ခုခု ထဲသို႕ ပစၥည္းမ်ားထည့္လိုက္ထုတ္လိုက္ လုပ္ရတာကို အရမ္းသေဘာက်တတ္ၾကပါတယ္။ လက္မနဲ႕ လက္ေခ်ာင္းေလးေတြသုံးျပီး Finger Foods ေလးေတြစားတတ္လာပါျပီ။ သူတို႕ ဆံပင္ကို သူတို႕ဖာသာျဖီးတာ၊ ခြက္ကို ကိုယ္တိုင္ကိုင္ျပီးေသာက္ခ်င္တာ၊ ဖုန္းကို နားနားထားျပီး ဖုန္းေျပာ ေယာင္ကစားတာေတြ လုပ္တတ္လာျပီး အဲလို လုပ္ရတာကိုလဲေပ်ာ္ရႊင္တတ္ၾကပါတယ္။

ကေလးေလးေတြ ဒီအရြယ္မွာ အျပင္မွာ ေပ်ာ္ရႊင္တတ္ၾကျပီး တစိမ္းေတြနဲ႕ ေနတတ္တယ္ ေပ်ာ္တယ္လို႕ ထင္ရေပမယ့္ ေမေမတို႕ သူတို႕ကို ထားျပီး ခဏထြက္သြားရင္ေတာ့ အလိုမက် ငိုယိုတာေတြျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ခြဲြခြာမႈ ကို စိုးရိမ္ေၾကာင့္က်ျခင္း Separation Anxiety က ဒီအရြယ္မွာ ပုံမွန္ပါပဲ။

မိခင္( အနီးကပ္ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္သူ) ရဲ႕ အခန္းက႑
_______________________________________________

ကေလးေလးေတြကို စကားမ်ားမ်ားေျပာေပးဖို႕ မေမ့ပါနဲ႕။ ဒီအသက္အရြယ္က သူတို႕ရဲ႕ ဘာသာစကားဖြ႔႔ံျဖိဳးတိုးတက္မႈ(language development) အတြက္ အရမ္းအေရးၾကီးတဲ႕ အခ်ိန္ပါ။ ေမေမတို႕နဲ႕ ကေလးေလးေတြ ပုံမွန္လုပ္ေနက် အစီအစဥ္ (ဥပမာ… ေမေမတို႕ ထမင္းျပီးရင္ စာအုပ္ဖတ္မယ္ေနာ္။ ျပီးရင္ တစ္ေရးအိပ္မယ္ေနာ္) မ်ားကို ပါးစပ္မွ သူတို႕ကို ေျပာျပျပီး လုပ္ေပးပါ။ ေမေမတို႕ ျမင္သမ်ွ အရာဝတၳဳ၊ျပဳလုပ္မႈေတြကိုလဲ ဘာေၾကာင့္လုပ္တယ္၊ ဘာလုပ္ေနတာစသျဖင္႕ေျပာျပ ေပးပါ။ တစ္ခါတစ္ေလ အေျခအေနတစ္ခုကို နားလည္ေအာင္ ရုပ္ပုံျပသျခင္း၊ အမူအရာလုပ္ျပျခင္းျဖင့္ ရွင္းျပပါ။ ခုမွလူ႕ေလာကကို စတင္စူးစမ္းေနတဲ့ ကေလးေလးေတြက ေမေမတို႕ စကားလုံး အသုံးတစ္ခုထဲနဲ႕ ကိစၥတစ္ခုကို နားမလည္တတ္ေသးပါဘူး။ ဥပမာ … သမီးမေျပးနဲ႕လို႕ ေမေမ တို႕ ကတားတယ္၊ သမီးေလး ကမရပ္ဘူး ဆက္ေျပးေနတယ္။ ဘာျဖစ္လို႕လို႕ ေမေမတို႕ ထင္ပါသလဲ ။ ေျပးတယ္ဆိုတဲ့ စကားအသုံးကို ကေလးတစ္ေယာက္အေနနဲ႕ မသိေသးလို႕ပါ၊ ေျပးတယ္ဆို တာ ဒီလိုပါလို႕ ရုပ္ပုံ၊အမူအရာျပထားရင္ေတာ့ သူ႕ဦးေႏွာက္က ေျပးတယ္ဆိုတာ ဒီလိုဆိုျပီးမွတ္လိုက္ပါျပီ။ ကေလးေလးေတြဟာ ဘာသာစကားကို ဒီနည္းနဲ႕ သင္ယူၾကတာပါ။ ကေလးေလးေတြ ငိုရင္၊ရယ္ရင္၊ ေပ်ာ္ရင္၊ စိတ္ေကာက္ရင္၊အလိုမက်ရင္ ေမေမတို႕က သူတို႕ရဲ႕ စိတ္ခံစားခ်က္ေတြကို ေျပာျပေပးပါ။ ဒါမွ ကေလးေလးေတြ စိတ္ခံစားခ်က္ (emotion)
ကို သင္ယူနိုင္မွာပါ။ လြယ္ကူမွာပါ။စာတူတူဖတ္တာ၊ တူးဝါးကစားတာ၊ အလွည့္က် ကစားနည္း (turn taking) ေတြကို ကစားေပးပါ။#နီတိုးေလးေမေမ

ေမေမတို႕ အေနနဲ႕ သူတို႕ ဘာလုပ္ရတာ သေဘာက်လဲဆိုတာကို ဂရုစိုက္ေပးပါ။ သူတို႕ရဲ႕ အာရုံ အားလုံးျဖန့္႕က်က္ျပီး စူးစမ္းေလ့လာ ကစားတာကို ခြင့္ျပဳေပးပါ၊ ဆင့္စီလို႕ရတဲ့ ဘေလာက္တုံးေလးေတြ၊ စာရြက္နဲ႕ crayons ေလးေတြ၊ အႏၱရာယ္မရွိတဲ့ ပလပ္စတစ္ ဖိုင္ဘာ ပန္းကန္၊ခြက္၊အိုး၊ဇလုံ စတာေတြကို ေပးျပီး ကစားေစ၊ေဆာ့ေစနိုင္ပါတယ္။ ေမေမ တို႕ သူတို႕ေလးေတြ လြတ္လပ္စြာ အနၱာရယ္ကင္းစြာ စူးစမ္းခြင့္ေပးေလ သူတို႕ရဲ႕ ဦးေနွာက္ဖြံ႕ျဖိဳးမႈအတြက္ ေကာင္းေလပါပဲ။

တစ္နွစ္သားအရြယ္က ေမေမတို႕ရဲ႕ စည္းကမး္နဲ႕ လိုက္နာရမဲ့ အခ်က္ေတြကို နားလည္ဖို႕ ငယ္ေသးေပမယ့္ ေမေမတို႕ ဒီရြယ္ကစျပီး ဘယ္အမူမက်င့္ ကမလုပ္သင့္ဘူဆိုတာကို ရိုးရုိးေလး “ဒါမလုပ္ရဘူးေနာ္”လို႕ ေျပာေပးျခင္း၊ သူတို႕ေလးေတြ မွန္ကန္ေကာင္းမြန္တဲ့ အမူအက်င့္မ်ားရွိခဲ့ရင္လဲ ” လိမၼာလိုက္တာ” ” ဟုတ္တာေပါ့” ” ဒါေၾကာင့္ခ်စ္တာ” စသျဖင့္ ထုတ္ေဖာ္ခ်ီးက်ဴးေပးျခင္း၊လိုခ်င္တာေလးေပးျပီး ဆုခ် ေပးျခင္းတို႕ျဖင့္ good behaviors and bad bahaviors ေတြကို စတင္ သိေအာင္ လမ္းျပသင္ၾကားေပးနိုင္ပါတယ္။
ေမေမတို႕ရဲ႕ ကေလးေလးေတြ ေမေမတို႕နဲ႕ ခြဲဖို႕ ခက္ေနတဲ့ သူတို႕ရဲ႕ စိတ္ခံစားခ်က္ကို အေလးထားပါ။ သူတို႕ကို ထိန္းမယ့္ (သို႕) ကိုယ္ထားခဲ့မယ့္ သူနဲ႕ ကေလးေလးတို႕ ရင္းႏွီးယုံၾကည္မႈရေအာင္ အရင္ဆုံးအခ်ိန္ေပးပါ။ ေမေမတို႕ မထြက္သြားခင္ နႈတ္ဆက္ျပီးသြားဖို႕မေမ့ပါနဲ႕။ ငိုမွာစိုးလို႕ တိတ္တိတ္ေလးထြက္သြားျခင္းက မွန္ကန္တဲ့နည္းလမ္းမဟုတ္ဘူးလို႕ ကြ်န္မျမင္ပါတယ္။ သူတို႕ေလးေတြ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ ထိခိုက္တဲ့အထိျဖစ္နိုင္ပါတယ္ရွင္။

သတိထားရမယ့္အခ်က္မ်ား
__________________________

ကေလးတစ္ေယာက္နဲ႕တစ္ေယာက္ ၾကီးထြားမႈနႈန္းမ်ားက ထပ္တူမက်နိုင္ပါဘူး။ ကေလးေလးေတြေအာက္မွာေဖာ္ျပထားတဲ့အခ်က္မ်ား ရွိခဲ့ရင္ေတာ့ ဆရာဝန္နွင့္တိုင္ပင္သင့္ပါျပီ။

-ေလးဘက္မသြားျခင္း။
– ေလးဘက္သြားေနတဲ့အခ်ိန္မွာ တစ္လထက္ပို၍ တစ္ဘက္တည္းသို႕ ဆြဲ၍သြားတယ္လို႕ထင္ရျခင္း။
-အမွီ ကို ကိုင္၍မရပ္နိုင္ျခင္း။
-သူေရွ႕မွာ ဖြက္ထားတဲ့ ကစားစရာ၊အရာဝတၳဳ ကို မရွာနိုင္ျခင္း။
-စကားလုံးတစ္လုံးမ်ွ မေျပာျခင္း။
-ကိုယ္အမူအရာ gesture မသုံးျခင္း ( ဥပမာ – လက္ညႈိူးထိုးညႊန္ျပျခင္း၊ ေခါင္းခါ၍ ျငင္းဆန္ျခင္း)

ကေလးေလးေတြအားလုံး ဥာဏ္ရည္ဖြ႕ံျဖိဳးမႈ၊ခႏၶာကိုယ္ဖြံ႕ျဖိဳးမႈမွတ္တိုင္ အားလုံးသို႕အသက္အရြယ္အလိုက္ ေရာက္ရွိနိုင္ၾကပါေစ။

စိတ္ေပ်ာ္ရႊင္က်န္းမာၾကပါေစ။
ေမတၱာျဖင့္
ယုငယ္( နီတိုးေလးေမေမ)

Ref; babycenter.com
thebump.com