ခါးထံုေဆးသုံး မီးဖြားျခင္း၏ အက်ိဳးေက်းဇူးႏွင့္ အႏၱရာယ္မ်ား
ကိုယ္ဝန္ရွိေနတဲ့ မိခင္တစ္ေယာက္အတြက္ ကေလးေမြးစဥ္မွာ နာက်င္မႈသက္သာေစတဲ့ နည္းလမ္းေတြ အေျမာက္အျမား ရွိၾကပါတယ္။ အခုေခတ္မွာ အမ်ားဆံုးအသံုးျပဳၾကတဲ့နည္းလမ္းကေတာ့ အစြမ္းထက္ၿပီး လူသက္သာတဲ့ epidural anaesthesia (ခါးထံုေဆး) ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီေဆးကို လူတုိင္းမွာ အသံုးမျပဳႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ မိခင္တိုင္းဟာ ဒီနည္းလမ္းရဲ႕ ေကာင္းက်ိဳး ဆိုးက်ိဳးေတြကို သိရွိနားလည္ဖို႔ အေရးႀကီးပါတယ္။
ခါးထံုေဆး (epidural) ဆိုတာဘာလဲ။
ခါးထံုေဆး ဟာ ကေလးေမြးစဥ္မွာ မိခင္ရဲ႕ ေက်ာရိုးမွာရွိတဲ့ epidural space (ေက်ာရိုးဆစ္အာရုံေၾကာကို ဖံုးအုပ္ထားေသာအလႊာ dura mater ႏွင့္ ေက်ာရိုးဆစ္ ၾကားေနရာ ) အတြင္းကို ထိုးေဆးရတဲ့ ထံုေဆးျဖစ္ၿပီး နာက်င္မႈကို သက္သာေစဖု႔ိ သံုးတဲ့ ေဆးတစ္မ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။ ခါးထံုေဆးဟာ ကိုကိန္း က ထုတ္ထားတဲ့ ေဆးတစ္မ်ိဳး ျဖစ္ၿပီး အမ်ိဳးသမီးကိုယ္ခႏၶာအတြင္း ဝင္ေရာက္ၿပီး ေက်ာရိုးမကို ထံုေစကာ နာက်င္မႈေတြကို ဦးေႏွာက္ကို ပို႔ေပးျခင္းကို တားျမစ္ေပးပါတယ္။ တစ္ကုိယ္လံုးကို ထံုသြားမယ့္အစား ခါးထံုေဆး ဟာ ထုိးထားတဲ့ေနရာ အနီးတစ္ဝိုက္ ကိုယ္ခႏၶာ ေအာက္ပိုင္းမွာပဲ ထံုျခင္းကို ျဖစ္ေပၚေစၿပီး မိခင္ဟာ ကေလးေမြးတဲ့ အခ်ိန္မွာ လံုးဝ သတိရွိေနမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ ခါးထံုေဆး ကို လိုခ်င္တဲ့အခ်ိန္ ရႏိုင္ေပမယ့္ မ်ားေသာအားျဖင့္ ကေလးေမြးတဲ့အခ်ိန္ သားအိမ္ေခါင္း ၄-၅ စင္တီမီတာ ပြင့္ေနခ်ိန္မွာသာ အသံုးျပဳၾကပါတယ္။
ခါးထံုေဆး အသံုးျပဳျခင္းရဲ႕ အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ား
ခါးထံုေဆး ဟာ အျခားေဆးေတြနဲ႔ုယွဥ္ရင္ နာက်င္မႈ သက္သာေစတဲ့ အစြမ္းအထက္ဆံုးေဆးတစ္မ်ိဳး ျဖစ္ပါတယ္။ အျခားေဆးေတြ အသံုးျပဳတဲ့ အမ်ိဳးသမီး ၁၀၀ မွာ ၂၈ ေယာက္ဟာ ပထမတစ္ႀကိမ္သံုးၿပီး ဒုတိယ၊ တတိယ အႀကိမ္ ထပ္မံလိုအပ္ႏို္င္ေပမယ့္ ခါးထံုေဆးကို္ အသံုးျပဳတဲ့ အမ်ိဳးသမီး အေယာက္ ၁၀၀ မွာ ၁ ေယာက္ကသာလွ်င္ ခါးထုံေဆး ေနာက္တစ္ၾကိမ္ ထုိးဖုိ႔ ထပ္လိုအပ္ႏိုင္ပါတယ္။
ခါးထံုေဆး ဟာ ကိုယ္ခႏၶာေအာက္ပိုင္းကိုသာ ထံုသြားေစတာမို႔ မိခင္ဟာ ကေလးေမြးေနစဥ္အတြင္း သတိရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ သူမဟာ အသက္ရွဴနည္း (သို႔) အျခား သက္ေတာင့္သက္သာ ျဖစ္ေစတဲ့ နည္းလမ္းေတြကို အသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္။
အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ နာက်င္မႈကို မခံစားရတာေၾကာင့္ သူမ ပင္ပန္းခ်ိန္မွာ အနားယူႏိုင္ၿပီး ကေလးကို တြန္းထုတ္ဖို႔ အားအင္ ပိုမိုရရွိႏိုင္ပါတယ္။
မိခင္ဟာ ကေလးေမြးခ်ိန္မွာ နာက်င္မႈ ျပင္းထန္စြာ ခံစားရတဲ့အတြက္ ကိုယ္ခႏၶာက စိတ္ဖိစီးမႈေၾကာင့္ထြက္ေပၚလာတဲ့ ေဟာ္မုန္းေတြ ျဖစ္တဲ့ epinephrine နဲ႔ norepinephrine ေတြကို ထုတ္ေပးၿပီး သူတို႔က သားအိမ္ညွစ္ျခင္းကို တားျမစ္ကာ ကေလးငယ္က်န္းမာေရးကို သက္ေရာက္မႈ ရွိေစၿပီး ကေလးေမြးခ်ိန္ကို ပိုၾကာေစပါတယ္။ ခါးထံုေဆးက မိခင္ရဲ႕ စိတ္ဖိစီးမႈ၊ စိတ္ပူပန္မႈ၊ ေမာပန္းမႈ ေတြကို သက္သာေစၿပီး ကေလးေမြးတဲ့ ျဖစ္စဥ္ကို ပိုမုိ ျမန္ဆန္ေစကာ မိခင္ေရာ ကေလးအတြက္ပါ ေကာင္းမြန္တဲ့ အေတြ႔အၾကံဳကို ေပးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ခါးထံုေဆး ရဲ႕ ဆိုးက်ိဳးမ်ား
မိခင္ဟာ ခါးထံုေဆး ပမာဏမ်ားမ်ား အသံုးျပဳေလေလ ေဆးရဲ႕ မလိုလားအပ္တဲ့ ဆိုးက်ိဳးေတြကို ခံစားရေလေလ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
- ေနာက္ပိုင္းမွာ ပ်ိဳ႕ျခင္း၊ ေခါင္းမူးျခင္းကို ျဖစ္ေစတဲ့ ေသြးေပါင္ ရုတ္တရက္ က်ဆင္းျခင္း
- ဖ်ားျခင္း (ခါးထံုေဆး အသံုးျပဳတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ အျခား နာက်င္မႈသက္သာေဆးေတြ အသံုးျပဳသူေတြထက္ ပိုမို ဖ်ားနာတတ္ပါတယ္)
- ဆီးသြားရခက္ျခင္း
- ရက္အနည္းငယ္ ၾကာေအာင္ ေခါင္း အျပင္းအထန္ ကိုက္ျခင္း (ထိုးေဆးဟာ သိပ္နက္သြားရင္ ဦးေႏွာက္ရည္ၾကည္ ေတြ ယိုစိမ့္တာေၾကာင့္ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္)
- ကေလးေမြးခ်ိန္ၾကာျခင္း
- မိန္းမကိုယ္အဂၤါတစ္ဝိုက္ စုတ္ျပဲႏိုင္ျခင္း၊ ဗိုက္ခြဲေမြးရႏိုင္ျခင္း
- ကေလးႏွလံုးခုန္ႏႈန္း က်ဆင္းျခင္း
ထံုေဆး ကို ဓါတ္မတည့္သူ (သို႔) ေသြးခဲမႈ ျပႆနာရွိသူေတြဟာ ခါးထံုေဆး(epidural anaesthesia) ေတြကို အသံုးမျပဳသင့္ပါဘူး။
